[h2]Oferta rynkowa akcesoriów pływackich wprowadza, szczególnie wśród amatorów, szereg wątpliwości związanych z zakupem. Zimowe miesiące poświęcimy więc na przybliżenie naszym czytelnikom tej tematyki, zaczynając od płetw.[/h2]

Amatorzy często starają się brać przykład z zawodników sportu wyczynowego, lecz w tym przypadku nie dostaną konkretnej wskazówki. U pływaków to trener decyduje o wykorzystaniu akcesoriów na treningu, a tu panują dwie szkoły. Jedna głosi, że możemy uczyć się pływać bez przyborów, a wręcz nawet powinniśmy ich unikać, ponieważ docelowy start nie odbywa się w sprzęcie. Triathlon przecież nie polega na szybkim pływaniu z bojką, w łapkach czy w płetwach. Jest też inna szkoła, zdaniem której te pomoce mogą nam ułatwić doskonalenie umiejętności technicznych, ponieważ często w ten sposób będzie nam łatwiej wykonać dane ćwiczenie. Kiedy już je opanujemy w mniej wymagających warunkach, odkładamy pomoce na bok i przechodzimy na kolejny etap zaawansowania. Wybierając własną drogę powinniśmy się zastanowić, która opcja bardziej do nas przemawia i wykorzystywać pomoce tam, gdzie rzeczywiście mogą mieć sens.

[h3]Na nudę[/h3] Bez wątpienia można stosować łapki, płetwy, rurki, koszulki czy majtki oporowe w celu urozmaicenia treningu pływackiego, który nie dla każdego musi być ciekawy. Mogą one przełamać odczuwalną monotonię czasu spędzonego na pływalni. W takim przypadku, nawet jeżeli sprzęt niewiele pomoże w doskonaleniu umiejętności, to przynajmniej uczyni trening przyjemniejszym.

[h3]Prowadząc trening[/h3] W swojej praktyce nie proponuję naszym pływakom zbyt częstego przynoszenia sprzętu. Szczególnie w sytuacjach kiedy trenujemy dwa razy w tygodniu, a zajęcia nie są dłuższe niż godzina. Uważam, że efektywniej wykorzystamy czas na doskonalenie umiejętności pływackich nie stosując dodatkowych akcesoriów.

[h3]Co, gdzie, kiedy?[/h3] Na początkowym etapie pływania najbardziej przydatne będą właśnie omawiane dziś płetwy. Przede wszystkim rozciągają i rozluźniają staw skokowy. Nawet jeżeli jako osoby dorosłe nie możemy oczekiwać spektakularnych sukcesów w zwiększeniu zakresu ruchu stawów, to już samo jego rozluźnienie bardzo nam pomoże, gdyż początkujący często są niezwykle usztywnieni w wodzie. Płetwy mogą wpłynąć na wydłużenie kroku pływackiego z racji tego, że ich pióra powodują pewien opór, a miękkie pióro dodatkowo może się zawijać. My pokonując ten opór pracujemy nogami wolniej. Ten wydłużony cykl powoduje, że nie bardzo wiemy co robić z rękami. Najczęściej wtedy automatycznie staramy się zwiększyć zakres ich pracy wyciągając się, aby „znaleźć im zajęcie” przez dłuższy czas niż zwykle. Często przy braku umiejętności technicznych i kłopotach związanych z wypornością oraz prawidłową pozycją w wodzie płetwy powodują, że pływamy z mniejszą intensywnością. Taki sam efekt u tych osób uzyskujemy przy zastosowaniu wypornej bojki czy deseczki między nogami. Jest to przykład na korzyści pośrednie, gdzie nie chodzi o konkretne „funkcje” danego sprzętu, lecz raczej stworzenie większego komfortu i spokoju w wodzie, niezbędnego do pracy nad podstawami techniki. Im mniej jesteśmy zaawansowani, tym dłuższej płetwy powinniśmy szukać w sklepie. Im jesteśmy bardziej zaawansowani, tym płetwa może być sztywniejsza i krótsza, aczkolwiek nie jestem zwolennikiem krótkich płetw sprinterskich. Długa płetwa z miękkim piórem uczy zawodnika początkującego, co to jest „strzał stopą z bacika”. Noga powinna pracować jak bat, a stopa jak jego końcówka. Jeżeli założymy długą płetwę, będzie ona działać właśnie jak taka końcówka, co pomoże nam poczuć szybciej ten efekt. W krótkiej płetwie będzie to niezwykle trudne do uzyskania. Dłuższa spowoduje szybsze rozluźnienie stawu, ponieważ stawiając większy opór zmusza nas do przyjęcia najbardziej efektywnej pozycji. W krótkiej wciąż będziemy wykonywać ruch, który nazywam „kopaniem palcami w dno”.

[h3]Na własnym przykładzie[/h3] Nawet ja, mimo że jestem pływackim sprinterem, w swoim treningu wolę płetwę długą. Być może będzie dla mnie za miękka, szukam wtedy sztywniejszego modelu, ale nie spotkałem płetwy krótkiej, w której praca nóg byłaby podobna do tego, co robię bez niej. A jaki jest sens ćwiczenia niewykorzystywanej w praktyce techniki? Co prawda mam w swoim ekwipunku płetwy krótkie, ale są to modele szerokie, z miękkim piórem i mimo wszystko dłuższe niż „sprinterskie”. Ze swojego doświadczenia mogę powiedzieć, że nie zauważyłem bezpośredniej korelacji wyników na zawodach z tym czy w cyklu przygotowań używałem sprzętu, czy nie. A zdarzały mi się obydwa warianty. Płetw używam w treningu szybkościowym, aby móc osiągać w jego trakcie prędkości równe lub wyższe od startowej. W ten sposób uczymy się pokonywać opór wody na tych prędkościach, ale jednocześnie nie musimy wprowadzać się w maksymalną intensywność, co byłoby często nawet niemożliwe na treningu.

[h3]Stojąc na brzegu[/h3] Podstawowym błędem jaki widzę u trenujących amatorów to niewłaściwe wykorzystanie płetw. W zasadzie można wręcz mówić o ich nieużywaniu. Triathloniści, Mastersi bez przeszłości zawodniczej bardzo często nie angażują nóg w pływaniu, założenie płetw w niczym nam wtedy nie pomaga, ponieważ nie generują one napędu. Zauważyłem pewną prawidłowość w treningach grup pływackich dzieci. Jeżeli założymy im płetwy, zaczynają one ze sobą rywalizować mając do dyspozycji treningowy gadżet. Szybko zauważają, że używanie nóg powoduje znacznie szybsze pływanie. To w sposób podświadomy wprowadza u nich nawyk, który pozostaje po zdjęciu płetw. Ma to całkiem dobre przełożenie na początkujących amatorów. Oni też są na tym etapie rozwoju bardziej podatni na kształtowanie wzorców, a także (co bywa męczące dla trenera) mają nieodpartą potrzebę rywalizacji nawet na treningu.

[h3]Bajery[/h3] Nie powinniśmy spodziewać się rewolucji po wyszukanych technologicznie modelach, które poprowadzą nam nogi w wodzie czy dokonają innych ulepszeń technicznych. Wystarczy przyjrzeć się zawodnikom – oni używają bardzo prostego sprzętu. Choć większość z tych nowinek nam nie przeszkodzi, czasem nawet nieco pomoże, to zdecydowana przewaga bodźców treningowych pochodzi z naszego ciała. To ono jest twórcą i tworzywem, a najbardziej nawet przydatny czy zaawansowany sprzęt pozostanie jedynie dodatkiem.

Artykuł pochodzi z magazynu “Triathlon” będącego częścią miesięcznika “Bieganie”, grudzień 2015